Anderhalve meter afstand houden, niet te veel mensen binnen en handen desinfecteren bij de ingang; net als vorig jaar is de Woerdense moskee weer gebonden aan de geldende coronamaatregelen tijdens de start van de ramadan. Met dit keer de toevoeging van de avondklok vanaf 10 uur. Het laatste gebed van de dag vindt dus thuis plaats, niet in de moskee. En familie bezoeken voor de iftar? Dat zit er niet in.

“Families bellen elkaar na tien uur en voor de rest ben je aangewezen op je eigen gezin”, vertelt Rachid Abarkane, voorzitter van de moskee in Woerden. Hij loopt met bestuursadviseur Najim El Morabit door het gebouw aan de Essenlaan. Het is drie uur en de gebedszaal is leeg. Op een man na, die in de hoek tegen de muur zit te lezen. Om half zes is het eerstvolgende gebed weer. Daarna, om tien over half negen, vindt het vierde gebed van de dag plaats. De zon is dan onder en tijdens de ramadan mag er op dat moment weer gegeten worden.

De iftar na zonsondergang is doorgaans een feestelijk moment dat je samen viert met familie. Dat gaat nu niet door de avondklok en dus wordt er gebeld. Die oplossing is simpel, efficiënt en druist tegelijkertijd in tegen alles wat je als moslim wilt tijdens de vastenmaand: fysiek contact met je dierbaren. De Woerdense moslimgemeenschap vindt het soms best lastig, contact via de telefoon, zegt Abarkane: “Aan de telefoon kun je niemand omhelzen en knuffelen. Persoonlijke contacten heb je niet en dat wordt gemist.”

Samen bidden in de moskee

Het moment waarop men elkaar kan zien is tijdens een gebed. Vijf keer op een dag openen de deuren van de moskee voor wie er wil komen bidden. In de gebedszaal in Woerden passen zo’n vijfhonderd leden tegelijkertijd, schatten de heren, maar dat aantal laten ze nu niet binnen. Tijdens het ochtendgebed om half vijf lopen er gemiddeld zo’n vier mensen. Het vrijdagmiddaggebed is het meest populair. Dan bidden tot tweehonderd gelovigen mee, verdeeld over verschillende ruimtes.

Religieuze instellingen in Nederland zijn vrij om hun geloof te belijden en mogen dus afwijken van de landelijke adviezen omtrent het aantal bezoekers. Kerken en moskeeën krijgen wél het advies mee zich te houden aan de landelijke maatregelen, maar hoeven dit niet te doen.

Abarkane en El Morabit lopen de gebedszaal in en wijzen naar beneden: op de grond zijn markeringen aangebracht met tape, precies anderhalve meter uit elkaar. “We bidden op afstand en mensen nemen hun eigen gebedskleedje mee. Een mondkapje is verplicht en bij de ingang wordt de temperatuur gemeten en ontsmet iedereen zijn of haar handen.” En men is voorzichtig, zegt El Morabit. “Ouderen of mensen die chronisch ziek zijn bidden in principe thuis. We raden ze ook af om te komen. Maar als ze het echt willen, houden we ze niet tegen.”

Tijdens het bezoek aan de moskee wordt er niet gepraat of gezongen, vertellen de mannen. “Alleen de imam spreekt als hij voorgaat in gebed”, legt Abarkane uit. “Zelfs fluisteren is eigenlijk al not done”, vertelt El Morabit. De zitjes in de ontmoetingsruimte zijn weggehaald, net als de koffiemachine. Er is geen ruimte om te blijven hangen: “Dus na een half uur staat iedereen weer buiten”, aldus Abarkane.

Geen commentaar

Een toestroom van een paar honderd man is een zeldzaam goed in deze tijd. Nederlandse kerken kregen het zwaar te verduren toen bleek dat veel mensen zich verzamelden. Rond de moskee is het rustig, vertellen Abarkane en El Morabit. Ze denken dat het komt omdat ze zich goed aan de regels houden. “Een buurman had alleen wat last van het parkeren, maar dat was voor coronatijd ook al een probleem”, vertelt El Morabit. “We zijn nog wel met hem in gesprek over hoe we het op kunnen lossen.”

Restricties of niet: de ramadan is begonnen en de heren zijn vol goede moed gestart. Net als de rest van de gemeenschap, waarmee het volgens Abarkane “gelukkig aardig goed gaat”. Hoewel, het is allemaal een kwestie van volhouden. “Het duurt allemaal veel te lang. Activiteiten gaan niet door, mensen werken al een jaar thuis en bezoek is maar beperkt mogelijk. Dat zijn allemaal dingen die erin hakken. Maar ja, je kunt er niets aan doen dus het is gewoon afwachten.”

Met een beetje geluk is de avondklok weg als het Suikerfeest is aangebroken. Dan kan knuffelen nog steeds niet, zegt Abarkane, maar “mensen kunnen elkaar wel feliciteren bij de voordeur.” In de tussentijd is er tijdens de ramadan in elk geval één onderwerp waar veel over gebeden wordt, zegt Abarkane: “Voor een goede gezondheid tijdens corona en dat het virus opgeheven wordt.”

Luister hier: De eerste prikken gezet in Woerden.