Natuur in de omgeving
De natuur in onze omgeving is schitterend.
Met de fraaie vergezichten in de polders, maar ook van heel dichtbij in de slootjes, bosjes en parken.
-
Natuur in de omgeving: Veilig op moeders rug
Een film van Monique Smulders. Uit haar blog:
In eerdere blogs schreef ik al eens over het drijfnest van de fuut en het voeren van juveniele fuutjes. Tijdens ons tripje naar het Lauwersmeer zagen we niet alleen de fraaie kemphanen maar ook een meer algemene verschijning: een paartje futen met jongen. De kleintjes waren nog jong en schattig en deinden graag mee op de rug van moeder. Het kan trouwens ook de vader geweest zijn want het broeden en de broedzorg worden bij futen netjes over de twee geslachten verdeeld. Futen leggen in het algemeen 3-4 eieren. In dit geval waren het er vier geweest, want zoveel koppies staken er uit het verenpak van de ouder. De eieren zijn eerst wit met een groenige of blauwe waas, maar ze verkleuren al snel naar bruin door inwerking van de natte waterplanten op het nest. In de zeldzame gevallen dat de broedende fuut het nest voor korte tijd verlaat worden de eieren ook afgedekt met waterplanten. De eieren worden met tussenpozen van 2 dagen gelegd, dus met zo'n nestje van 4 is de fuut een weekje zoet. Soms wordt meteen begonnen met broeden als het eerste ei gelegd is, maar het kan ook zijn dat de futen daarmee wachten tot het laatste ei gelegd is. Alle eieren moeten zo'n 29 dagen bebroed worden, dus als de futen bij het eerste ei al beginnen met broeden is het eerste kuiken al een week oud als de laatste uit het ei kruipt. Zoals gezegd, broeden man en vrouw om en om. In de tijden dat niet gebroed wordt, kan er gerust en gegeten worden. Dat gebeurt meestal in de buurt van het nest zodat er een oogje in het zeil kan worden gehouden.
Na een krap maandje broeden komen de kuikens binnen een uur uit het ei. Zodra het jong droog is, klimt het op de rug van de broedende fuut en de kleintjes blijven daar 2-3 weken totdat ze voortdurend zelf op het water kunnen blijven. De andere ouder brengt voortdurend voedsel om de hongerige kuikens te voorzien van visjes en insecten. Je ziet in het filmpje dat die prooien meestal klein zijn, maar dat het oudste jong ook al een behoorlijke paling (?) kan wegwerken.
Naarmate de jongen ouder worden, dwingt de ouder ze om zelfstandiger te worden door ze van de rug in het water te schudden. Dat zie je in het filmpje van deze week ook gebeuren. De jongen zijn het daar niet mee eens en klampen zich stevig vast of proberen zo snel mogelijk weer op de rug van de oudervogel te klimmen. Een vermakelijk gezicht! Na 4-6 weken splitst de familie zich in twee groepen, waarbij elke ouder twee jongen zal verzorgen, de twee familie-eenheden gaan dan steeds meer hun eigen weg
Een film van Monique Smulders. Volg de seizoenen in de Nederlandse natuur op haar blog. Leuke weetjes, natuurfoto's en videofilms, http://natuurnotitiesmoniquesmulders.blogspot.com/ -
Natuur in de omgeving: Hoe bouw je een nest
Een film van Monique Smulders.
Zwanennest aan de rand van de polder
"Ik had geen wekker gezet maar werd toch vroeg wakker op de zondagochtend. Het was nevelig, in de lucht hing de belofte van een mooie lentedag, dus nam ik mijn camera en wandelde de deur uit. Aan de rand van onze wijk is een uitgestrekte polder. Dit plekje had een knobbelzwanenechtpaar uitgekozen om te gaan broeden. Aan het grote nest werd nog gewerkt, maar de basis was al klaar. Het mannetje, herkenbaar aan de iets dikkere nek en de grotere zwarte knobbel bij de aanzet van de oranje snavel, was druk bezig om nestmateriaal te verzamelen. Het vrouwtje had al een paar eieren gelegd zag ik toen ze even opstond: twee, misschien drie grijsgroene eieren lagen op het nest.
Een paar meter ernaast was een meerkoet driftig bezig om ook een nestje te bouwen; er werden takjes en waterplanten aangesleept. Op een gegeven moment zwom de mannetjeszwaan statig naar het nest van de meerkoet, het beestje zelf dreef even verderop in het water. Vakkundig en snel ontmantelde de zwaan het koetennest. De takken werden niet voor het eigen nest gebruikt, dus om het materiaal zelf was het de zwaan niet te doen. Blijkbaar vond hij het koetennest iets te dicht bij zijn vrijstaande villa liggen. De meerkoet keek van een afstandje toe, maar leek niet erg gealarmeerd. Op een gegeven moment vond de zwaan het welletjes. Hij zwom naar een sloot verderop en met lange aanloop steeg hij op. De meerkoet keerde terug om met zijn partner het nest te herstellen.
Intussen zat het knobbelzwaanvrouwtje op het nest en herschikte hier en daar wat nestmateriaal. Zij broedt de 3-8 eieren alleen uit, zonder hulp van het mannetje. Hij brengt haar zelfs geen voedsel, met als gevolg dat ze een paar kilo gewicht verliest in de 38 dagen dat ze continue op de eieren zit. Manlief blijft in de buurt om het nest te beschermen, maar verder reikt zijn taak niet. Na het broeden gaat de vrouwtjeszwaan ruien en kan ze tijdelijk niet vliegen. Als het verenkleed van het vrouwtje weer op orde is, is gaat vader zwaan in de rui. Zo is er altijd iemand vliegvlug om de jongen te verdedigen. Grappig genoeg ruien de dieren tegelijk wanneer er geen nageslacht is geboren. Hoe de natuur dat regelt is niet bekend. De jongen zijn variabel van kleur, soms ook binnen één legsel. Witte donzige zwaantjes zijn van oorsprong Pools, de grijze jongen zijn Hollands.
Zij vormen nog een maand of 8 à 10 een gezin na de geboorte, maar vader stuurt deze pubers weg tegen de tijd dat er weer gepaard gaat worden. Tussen hun tweede en derde jaar zoeken ze een partner, die ze niet in alle gevallen hun hele leven trouw blijven, hoewel dat wel vaak gedacht wordt. Uit Engels onderzoek blijkt dat tegen de tijd dat op hun vierde jaar het eerste legsel geproduceerd wordt, ongeveer een kwart van de zwanen al een andere partner heeft."
Aantekeningen en film van Monique Smulders. Volg de seizoenen in de Nederlandse natuur op haar blog. Leuke weetjes, natuurfoto's en videofilms, http://natuurnotitiesmoniquesmulders.blogspot.com -
Natuur in de omgeving: De dans van het wenkvliegje
Een fraaie film van Koos van Brakel waarin de dans van het wenkvliegje van heel dichtbij gevolgd wordt. -
Natuur in de omgeving: Meerkoeten
Een film van Monique Smulders. Volg de seizoenen in de Nederlandse natuur op haar blog. Leuke weetjes, natuurfoto's en videofilms: http://natuurnotitiesmoniquesmulders.blogspot.com/ -
Katjes, Natuur in de omgeving
Natuur in de omgeving: Katjes
De afgelopen weken hebben we diverse ijstijden beleefd. Een paar nachten flinke vorst en de eerste ijstijd van deze winter was een feit. Er kon nog net een marathon op natuurijs worden geschaatst en toen zette de dooi al weer in. Niet lang daarna was er sprake van een andere ijstijd: de temperaturen waren met een graad of 16-17 C een record voor midden februari. De terrasjes zaten vol en er werd menig ijsje geconsumeerd. Intussen bloeide de hazelaar met zijn gele katjes en piepkleine roze bloempjes tussen het verder nog kale hout. Een taaie rakker is die hazelaar, die soms al met kerstmis bloeit, vorst en ijs lijken de struik niet te deren.
Een kleine 50 miljoen jaar geleden waren de eerste hazelaars al op de wereld te vinden, in de VS en Canada. Dat weten we omdat er fossiele resten van de bloemen gevonden zijn. In Nederland doken de eerste exemplaren zo'n 30 miljoen jaar geleden op. De aarde warmde op en koelde af tijdens vele ijstijden. In het Midden-Pleistoceen (126.000 - 781.000 jaar geleden) trad gemiddeld elke 100.000 jaar een ijstijd op. Het klimaat in de perioden tussen de ijstijden leek op het klimaat van nu. Ons landje had ook al ongeveer dezelfde kustlijn als tegenwoordig, hoewel de gletsjers in de ijstijden ons land tot de Veluwe en Utrecht bedekten. In de tussentijden (interglacialen) ontstonden bossen met eik en hazelaar. De fauna was van een heel andere aard: ons land werd bevolkt door bosolifanten, nijlpaarden en neushoorns, maar ook dieren die momenteel nog in Nederland voorkomen zoals herten en everzwijnen waren er te vinden. De eerste mensen, de homo erectus, struinden hier rond. Van de hazelaar zijn grote hoeveelheden fossiele pollenkorrels in ons land gevonden. Nou produceert de hazelaar er ook behoorlijk wat: zo'n 600 miljoen stuifmeelkorrels per struik. En ze blijven ook lang goed als ze zuurstofarm worden opgeborgen, bijvoorbeeld in afzettingen op de bodem van meren.
Hazelnoten, aangevreten door verschillende dieren
Niet alleen pollen maar ook hazelnoten uit het Pleistoceen zijn teruggevonden; in kleilagen in Limburgse rivieren. Daaraan konden wetenschappers zien dat de hazelnoten honderdduizenden jaren geleden ongeveer even groot waren als nu.
Wanneer het klimaat veranderende door een ijstijd, verdween de hazelaar tijdelijk uit ons land, in die tijden beheersten naaldbomen zoals den en spar het bosgebied. In kleine gebieden in de bergen van Zuid-Europa waren de omstandigheden goed genoeg voor de hazelaars, waar ze wisten te overleven. Zo'n 7000 jaar geleden was de laatste ijstijd achter de rug en met het warmer wordende klimaat, keerde de hazelaar voorgoed terug. Hoe het kwam dat de hazelaar dat behoorlijk snel kon doen, is nog niet precies vastgesteld. Wellicht hebben dieren de hazelnoten verspreid, maar het kan ook zijn dat de noten over het water naar ons land zijn gedreven. In ieder geval kunnen wij iedere winter genieten van bloeiende hazelaars, en in het najaar staan de noten op het menu van veel soorten vogels en de eekhoorn. -
Geese, Natuur in de omgeving - RPL TV Woerden - 17 december 2018
Het is was januari 2018 dat we op een zondagmiddag naar de Groene Jonker, een plas/dras gebied bij de Nieuwkoopse Plassen, vertrokken. Direct bij aankomst merkten we de enorme onrust onder de vogels op. In het gebied jaagt regelmatig een slechtvalk dus we waren nog niet meteen in de hoogste staat van paraatheid. Toen bleek dat niet alleen de eenden het luchtruim kozen maar ook ganzen uit het water opstegen, bedachten we dat er meer aan de hand moest zijn. Snel pakten we onze verrekijkers en kregen we de 'vliegende deur', zoals de zeearend ook wel genoemd wordt vanwege zijn enorme spanwijdte, in het vizier. Van vleugelpunt tot vleugelpunt kan de afmeting bijna 2,5 meter bedragen. De zeearend is te vinden in waterrijke gebieden en vangt daar vis, die hij van het wateroppervlak pakt, eenden, koeten, ganzen en zelfs voor zwanen schrikt hij niet terug. Soms lukt het hem om een haas te vangen. Door de verrekijker zagen we de enorme gele snavel en de machtige klauwen. Om te filmen was ik te laat. Op zijn gemak vloog hij (of zij) naar de weilanden aan de rand van de Groene Jonker, zich ogenschijnlijk niet bewust van de onrust die hij veroorzaakte op het water. Gek genoeg leek hij ook helemaal niet op jacht, maar de ganzen in de weilanden namen het zekere voor het onzekere en vlogen snel langs de boomtoppen richting het water. Met maar vijf broedparen in Nederland is het heel bijzonder om deze vogel te zien. Ze broeden al vanaf januari in grote nesten die meerdere jaren achter elkaar gebruikt worden, in de Biesbosch, de Flevopolders en bij het Lauwersmeer. In de winter is de kans om ze te zien trouwens iets groter, er zijn dan regelmatig 25 overwinteraars of doortrekkers geteld. We vervolgden onze wandeling, maar de onruststoker was nog niet klaar. Achter de dijk gingen duizenden ganzen de lucht in, ik denk dat er niet ééntje durfde te blijven zitten toen de zeearend daar overvloog. Terwijl de ganzen hun hachje probeerden te redden, ging het wandel/fiets/autoverkeer op de dijk gewoon door. Een vervreemdend gezicht. Later op de middag was de rust weergekeerd.
Een film van Monique Smulders. Volg de seizoenen in de Nederlandse natuur op haar blog. Leuke weetjes, natuurfoto's en videofilms: http://natuurnotitiesmoniquesmulders.blogspot.com/
Muziek: Lobo Loco - Alexei Biryukoff -
Natuur in de omgeving - Late summer
RPL TV Woerden - Natuur in de omgeving
Late summer, een film van Monique Smulders. -
Summer colour, summer wind - Natuur in de omgeving - RPL TV Woerden - 15 oktober 2018
Een film van Monique Smulders. Volg de seizoenen in de Nederlandse natuur op haar blog.
Leuke weetjes, natuurfoto's en videofilms, zie http://natuurnotitiesmoniquesmulders.blogspot.nl/
Muziek: Kapnobatai - Summerwind -
Summer symphony - Natuur in de omgeving - RPL TV Woerden, 24 september 2018
In de serie 'Natuur in de omgeving', de film 'Summer symphony'van Monique Smulders.
Muziek: Damiano Baldoni: Cassiopea -
Natuur in de omgeving: Summer vibe
RPL TV Woerden Uitzending 23 juli 2018
Natuur in de omgeving: Summer vibe
Dansende vlinders en andere insecten, o.a. rond de akkerdistel.
Vlinders in de film: Dagpauwoog, Groot Koolwitje en Landkaartje (zomergeneratie). Daarnaast zie je bijen, zweefvliegen, een barnsteenslakje en grasbloemwantsen.
Een film van Monique Smulders. Volg de seizoenen in de Nederlandse natuur op haar blog. Leuke weetjes, natuurfoto's en videofilms, zie http://natuurnotitiesmoniquesmulders.blogspot.nl/ -
Waterfront - Natuur in de omgeving - RPL TV Woerden 16 juli 2018
Warme, droge dagen in juli. Langs de slootkant is het een en ander te zien: de gele plomp heeft bloemen maar maakt ook al de eerste zaaddozen, roodoogjuffers zetten eitjes af in de stengels, een merel zoekt voedsel voor haar jongen
Een film van Monique Smulders.
Muziek van Kai Engel-Tumult -
Starling murmuration - Natuur in de omgeving - RPL TV Woerden - 4 juni 2018
Spreeuwenzwerm in het Groene Hart
Starling murmuration in the Green Heart of Holland
Een film van Monique Smulders
Muziek van Kai Engel: The burden of empathy
