Zwevende kiezers? Zwevende politici!

In de aanloop naar de Tweede Kamer Verkiezingen op 15 maart wordt zoals gebruikelijk veel gepeild en gespeculeerd. Het is heerlijk dat we van tevoren niet weten wat de uitkomst zal zijn. Zoals zoveel in het leven trouwens.

Bij al die onvoorspelbaarheid speelt de ‘zwevende kiezer’ een belangrijke rol. Feitelijk wordt met zwevende kiezer bedoeld dat die zich – een hij of een zij – vooraf moeilijk in een politiek hokje laat stoppen. Het wordt niet met zoveel woorden gezegd maar met het oog op de peilingen staat deze onvoorspelbaarheid gelijk aan onbetrouwbaarheid. Dus u bent een onbetrouwbare kiezer! Het is maar dat u het weet. De media besteden flink aandacht aan de zwevende kiezer. De Volkskrant probeerde de afgelopen weken met dat thema als campagne extra kranten te verkopen. Afgelopen woensdag was het iemand van het gouden columnistentrio van de Woerdense Courant die uitleg gaf.

Ik heb heel andere gedachten bij partijprogramma’s en campagnes. Weliswaar is het in reclame en communicatie niet ongebruikelijk om je propositie – dus je product of in dit geval jouw partij en de voordelen die je daarbij aan de man of vrouw probeert te brengen – een beetje over de top aan te prijzen, maar het moet in de kern wel kloppen. Want vroeg of laat worden leugens doorgeprikt.

Ga maar eens de straat op en vraag aan willekeurige voorbijgangers hoe zij de gedane beloften van vier jaar geleden nu ervaren. Misschien treft u een uiterst tevreden aandeelhouder van de ING die uitgekeerd dividend verwart met politiek maar het geloof in betrouwbare politici is laag.

Politiek columnist Tom-Jan Meeus stelde onlangs dat er zoiets is als een “oprechtsheidsparadox” in campagnes. In hetzelfde stuk gaat hij verder: “Geen politicus slaagt erin altijd oprecht te zijn. Maar wie jaren geloofwaardig weet over te komen, kan zich vlak voor de verkiezingen meer dubbelzinnigheden permitteren.” Dan volgen voorbeelden. Buma buigt de ene keer naar links inzake zorg en arbeidsmarkt, de andere keer zet hij zich af tegen links. Eerder zei Asscher dat de tegenstanders op rechts zitten en met links wil samenwerken, maar hij valt GroenLinks aan en weigert gek genoeg om het debat aan te gaan. In het debat op 10 maart komt nu de SP als vervanger maar ik dacht toch echt dat die ook aan de linkerkant van het politieke spectrum zit. Nog zoiets, Henk Krol van 50Plus belooft AOW op je 65^e maar het is een sigaar uit uw eigen doos; verder had hij in het verleden moeite om met pensioenpremies om te gaan. Wilders laat zich op 8 maart interviewen door Rob Geus die volgens mij vooral goed is in het opsporen van ratten en ander ongedierte in horecakeukens. Misschien is die parallel niet eens zo gek. Verder zet Kees van der Staaij de deuren opeens open voor de rooms-katholieke kiezer.

Voor zover ik weet is de invulling van de christelijke grondslag van de SGP mede ontstaan door het afwijzen – precies 450 jaar geleden – van de aflaatbrieven als officiële kwijtschelding van tijdelijke straf zoals de Katholieke Kerk die toen hanteerde – en dat in sterk herziene vorm nog steeds als mogelijkheid biedt.  Om even in Woerden te blijven, de praktische betekenis voor de winkelende of horeca bezoekende burger is er met het aanpassen van de winkelopening op zondag ongetwijfeld op vooruit gegaan, maar de figuurlijke draai getuigt van grote onbetrouwbaarheid. Ik had het geloofwaardiger gevonden als de coalitie nog even een jaartje met de billen was blijven knijpen. Een wezenlijke afspraak binnen het ‘Woerdens regeerakkoord’ is met voeten getreden. Zo simpel is het.

Wie wat verder graaft, komt vast nog wel wat tegen, lokaal en landelijk. Kortom, om de zwevende kiezer als onberekenbaar te bestempelen, is echt de omgekeerde wereld. Kieskompassen en Peilingwijzers laat ik aan mij voor bij gaan. Niet alleen vanwege de cookies die later wellicht commercieel worden vertaald; daar stel ik me het volgende bij voor. U geeft daarin aan veel waarde te hechten aan veiligheid. Binnen afzienbare tijd krijgt u aanbiedingen voor een persoonlijk alarm, een beveiligingsinstallatie voor uw huis en speciale gps trackers voor uw auto.

Zelf let ik meer op zaken zoals ‘hoe intens is de band met Brussel?’, ‘gaat er echt iets in de zorg veranderen?’, ‘is er sprake van een redelijke inkomensverdeling?’, ’is er bereidheid om de verregaande staat van privatisering op diverse fronten terug te draaien?’, ‘is de steun aan Israël onvoorwaardelijk of wordt ook naar mensenrechten gekeken?’, ‘kunnen defensie-uitgaven en ontwikkelingshulp wellicht nog wat worden bijgesteld?’ en ‘welke partij gaat nu eens echt handhaven?’. Best een moeilijke exercitie en zeker ook een vorm van compromissen voor jezelf sluiten. Want wanneer je als kiezer niet alles wat er beweerd en geclaimd wordt klakkeloos aanneemt, bedrijf je dus zelf eigenlijk ook een beetje politiek. Maar dat is naar mijn mening iets anders dan ‘zweven’ of nog erger ‘onbetrouwbaar’.

Laat u zich niets ‘wijsmaken’ en ga op woensdag 15 maart vooral stemmen!
Laat het die zwevende politici maar eens voelen, met hun opportunistische peilingen.
Laat de verkiezingsuitslag bovenal eerlijk en graag een beetje verrassend zijn!
Op zaterdag 18 maart a.s. – drie dagen na de verkiezingen – probeert een speciaal panel in politiek café RPL-RuitenTroef de uitslag te duiden, in het bijzonder voor de verhoudingen in Woerden.
Dat wordt interessant!

Nico Ramaer