Who’s afraid of blue, white and red

Het spraakmakende schilderij ‘Who’s afraid of red, yellow and blue’, meer dan vijftig jaar geleden geschilderd door Barnett Newman, associeerde ik al snel met het overweldigende boerenprotest dat wordt uitgedrukt door de veelheid aan omgekeerde Nederlandse vlaggen. Je ziet nu minstens zoveel vlaggen als met Koningsdag. Volgens een woordvoerder van buurgemeente Nieuwkoop hangen er honderden vlaggen. Woerden en Bodegraven-Reeuwijk doen lekker mee! Ergens zag ik metalen palen die erg lijken op gemeentelijke dragers van verkeers- en straatnaamborden; zou de gemeente Woerden dit zelfs faciliteren?

Hoe dan ook, het is minder verstorend dan de blokkerende trekkers, maar voelt op de een of andere manier niet goed. Dat komt omdat diverse voorschriften uit het vlagprotocol met voeten worden getreden. Wie, zoals ik, ten tijde van ‘red, yellow and blue’ in militaire dienst zat, zou het nu wel uit zijn hoofd laten om aan dit bedenkelijke vlagvertoon mee te werken. Sommige gemeenten hebben gemeld om vlaggen die aan viaducten hangen te verwijderen, omdat dit zou afleiden en daarmee de verkeersveiligheid negatief zou beïnvloeden. Een slap argument vind ik, want dan had de overheid de massale trekkersprotesten op snelwegen in het kader van de verkeersveiligheid zeker serieuzer moeten benaderen. Een paar vlaggen weghalen is echt voor de Bühne.

Ik ga hier niet diep in op de volledige vlaginstructie, maar het hijsen en strijken van de vlag gebeurt altijd tussen zonsopgang en zonsondergang; de vlag in donker laten hangen zoals nu gebeurt, is echt ‘not done’, en op zondag al helemaal niet. Elke dag uitvouwen en weer opvouwen van de vlag is een secure procedure die 2 vlaggendragers vereist. Grappige of toevallige bijkomstigheid is dat bij een correct opgevouwen vlag het blauw bovenop ligt. Naar het schijnt is het juridisch gezien niet verboden om het blauw boven te hangen. Er groeit nu een generatie op die denkt dat het zo hoort.

Feitelijk is dit alles ook een uiting van disrespect naar het Koningshuis, een naar mijn mening overbodig instituut. Dáár heb ik geen moeite mee, maar ‘t vlagprotocol moet gerespecteerd worden.

Hoe dan ook, ik ben niet tegen de boeren maar wel tegen de manier waarop zij protesteren.

Hoe dan wel? Begin als boer eerst eens met het niet leveren van producten aan groothandels en distributiecentra. Laten we zeggen voorlopig twee weken. Misschien worden met een dergelijke maatregel bestaande contracten met de supermarktketens geschonden, maar een beetje boer zit daar niet mee. Als je zonder enige reserve massaal wegen blokkeert, ministers en bestuurders lastigvalt of zelfs bedreigt, is dat een ‘kleinigheidje’. Daarmee wordt de ernst van de problematiek bij de consument wel duidelijk gemaakt, geheel in lijn met het motto ‘geen boer, geen voer’.

Dat de boer zelf dan ook twee weken geen inkomen genereert, moet ‘ie maar voor lief nemen. Daarnaast, de landbouwsector is binnen de EU de meest gesubsidieerde. Op dit moment ontvangen de Nederlandse boeren samen ongeveer 1 miljard euro, waarvan meer dan 85% rechtstreekse inkomenssteun is. Daaraan dragen u en ik volgens uiteenlopende berekeningen per persoon via de belastingen tussen 60 tot 100 euro per jaar bij. Toch is het niet al goud dat er blinkt. Het is hard werken. Wellicht is dat de verklaring dat de boer als beroepsgroep het vaakst ‘van bil gaat’, aldus een publicatie in Panorama. Buitenlucht en buitenleven maken dus niet alleen hongerig.

Zijn er paralellen tussen Newman’s ‘Red, Yellow and Blue’ en het Boeren ‘Blue, White and Red’ van nu? Tja, bij de beschrijvingen van Barnett Newman’s composities kwam ik o.a. onderstaande tegen.

“Newman adviseerde bezoekers om zijn werk vooral van dichtbij te bekijken; dat zou moeten leiden tot een overweldigend fysieke en emotionele ervaring die hen bewust moest maken van zichzelf en hun plek in het universum.” Wel, door ‘t massale fysieke vertoon van macht en protest van de boeren komt dat, zelfs op afstand, al onaangenaam dichtbij. Het zelfbewustzijn van boeren verschaft hen ‘n riante plek in ‘t universum. Sterker nog, ik heb de indruk dat de boeren ervan overtuigd zijn zelf het universum te vormen.

Nico Ramaer