Laks

De problemen in Nederland stapelen zich op of worden groter, zoals de komst van een hoeveelheid asielzoekers ter grootte van een stad als Schiedam, stikstofuitstoot, de inflatie, de energieproductie, uitkeringsaffaire, vliegverkeer en nog meer. Maar wat ligt zwaarder op de maag? Dat de docent voor de klas voortaan niet meer “goedemorgen jongens en meisjes” moet zeggen maar “goedemorgen leerlingen”. Ook “zittenblijven” kan niet meer, dat moet “doubleren” worden. En ik maar denken dat we zo duidelijk mogelijk horen te communiceren, bij voorkeur in het Nederlands. Ouderen onder ons zullen ‘t woord ‘laks’ kennen en gebruiken als uiting van traagheid. Het gaat misschien wel behoren tot de ‘vergeetwoorden’ zoals die in NPO Radio 1 programma ‘De Taalstaat’ van Frits Spits en onder de hoede van schrijfster Nelleke Noordervliet terecht komen. Maar het met kapitalen geschreven LAKS is het ‘Landelijk Aktie Komitee Scholieren’. Wie zoals ik de Nederlandse taal ‘n warm hart toedraagt, stuit de schrijfwijze van Aktie en Komitee tegen de borst. LAKS is een vereniging die voor de belangen van middelbare scholieren opkomt en zich in de schoolexamenperiode kritisch opstelt t.a.v. leesbaarheid en duidelijkheid van examenopgaven, de omstandigheden waaronder examens worden afgenomen en de beoordeling van de gemaakte opgaven. Een anagram van LAKS zou SLAK kunnen zijn, maar dit roept ongeveer hetzelfde gevoel van traagheid op. KLAS heeft iets positiefs en Komitee Landelijke Aktie Scholieren komt prettiger over; een ‘e’ achter Landelijk en klaar!
Nu is het LAKS dus gekomen met ‘n taalgids. Bedoeld als advies, ‘opsomming van tips’ over inclusief taalgebruik. Bart de Wever, burgemeester van Antwerpen, donderdagavond in tv-programma Op 1, vond dit een voorbeeld van ‘woke’, het sluipend gif dat onze samenleving bedreigt en ons verdeelt in slachtoffers en daders. De doodsbedreigingen die het LAKS al snel na ‘t presenteren van de taalgids over zich heen kreeg, keurde hij uiteraard af. Ik sluit mij volledig bij hem aan. Overigens komt het mij allemaal nogal overdreven en kinderachtig over, maar ja, ik behoor dan ook tot de categorie ‘daders’ die wit, man, hetero, goed opgeleid, babyboomer et cetera, et cetera is. Blijft de vraag “hoe serieus moeten we dit nemen?” Nou, als ik de ervaringen om mij heen hoor dan is er toch wel iets aan de hand. Ik praat hier over mensen die nu naar de vijftig lopen. Als voorbeeld ‘n hotelmanager die al minstens 15 jaar werkt in ‘n middelgroot hotel in het centrum van Rotterdam. Het bedrijf werd overgenomen door een jongere man met financiële middelen, maar zonder enige ervaring in dit metier. Deze eigenaar is samen met zijn accountant de jaarrekening aan het opmaken en belt verbaasd, maar ook ‘semi-beschuldigend’, naar de manager om te melden dat er ’n te kort is van tienduizend euro. Wat blijkt, naast ‘t digitale betalingsverkeer is er ook een cash-boekhouding van reserveringen en retourstortingen, van waaruit de ontbijtservice-inkoop ter grootte van vijfduizend euro plaatsvindt; “sorry, totaal niet aan gedacht.” Ik hoorde in dat verband ’t woord ‘pannenkoek’.

Daarop inhakend vraag je je ook af waarom 31 jaar geleden de Floriade in Zoetermeer als laatste editie wél een succes werd, en de latere niet meer. Onder de financiële en coördinerende paraplu van de gemeente Den Haag lukte dat wonderwel. Kees de Kruif, ja hij, die jarenlang “politiek café RuitenTroef” organiseerde, was destijds de verantwoordelijk ambtenaar in Den Haag voor het Floriade-project. Wonderwel? Nee, iemand erop zetten die over de nodige bedrijfsleven-ervaring en opleiding beschikt. Niet toevallig iemand die destijds richting de vijftig liep. Lukt dat tegenwoordig dan niet meer? Kennelijk niet. De hotelmanager van ‘hierboven’ kreeg na de overname een vrouwelijke zeer jonge supervisor naast – feitelijk boven – zich die vooral excelleert in overspannen zijn en prachtige functienamen op visitekaartjes. Zelf ook zonder enige hotel- of horeca-ervaring en bepaald niet van ‘niet lullen, maar fietsen’. Over fietsen gesproken, een van de medewerksters in het hotel gaf (ondanks haar contract) aan beslist niet om 7:00 u op haar werk te kunnen zijn want zó vroeg waren er geen deel-scooters beschikbaar! Fietsen was echt geen optie want vijf kilometer, ongeveer van Harmelen naar van Rossum, was véél te ver. Bij mij komt dan het woord ‘laks’ op.

Nico Ramaer