Help, mijn partij is winnaar!

Geheel volgens peilingen en voorspellingen is BBB als winnaar uit de Provinciale Statenverkiezingen gekomen. Overweldigend, zelfs tot verbazing van Caroline van der Plas zelf. Weliswaar ben ik minder pessimistisch ingesteld dan Marcel van Roosmalen, maar zijn column van woensdag 15 maart in NRC past wel in mijn straatje. Zijn vertrouwen in het Provinciale bestuur heeft al heel lang geleden een dieptepunt bereikt. En ja, hij zou er wel eens kijk op kunnen hebben. Immers, zijn vader was destijds ambtenaar bij de provincie Gelderland en de anekdotes die hij de afgelopen jaren daarover prijsgaf geven weinig vertrouwen. Marcel spreekt van een ‘ijsberg van onvermogen’ op dit moment, waar de BBB-lijsttrekker Carla Evers in Overijssel een lichtend voorbeeld van zou zijn. Ik hoorde mevr. Evers donderdagochtend in ‘n vraaggesprekje op NPO1 waarin zij aangaf niet veel met planningsagenda’s op te hebben en planmatig werken al evenmin: “Ik begin gewoon en ik zie wel” én “Iedereen kent elkaar en dan komt het wel goed” of woorden van gelijke strekking. Nummer drie op die lijst is Alwin Pleijter, melkveehouder en paardenfokker, uit Zalk. Aha, dan is mijn eerste associatie ‘Klazien uut Zalk’ die jaren geleden met André van Duin een komische act deed. Van daaruit is het een kleine stap naar ‘Berendien uut Wisp’ van Koot & Bie. Lachen natuurlijk maar aan bestuurlijk vertrouwen vooràf, moet nog wel gewerkt worden. En dan te weten dat volgens het nieuws nagenoeg de hele BBB-lijst in die provincie kans maakt op een zetel.

Terugdenkend aan de periode in Woerden, ongeveer 25 jaar geleden, toen ik zelf betrokken was bij de oprichting van de nieuwe politieke partij Woerden2006, kostte het heel veel moeite om een half dozijn capabele kandidaten te vinden. BBB tovert zomaar even het viervoudige uit de hoge hoed. Als dat maar goed gaat. Terecht zegt Van Roosmalen met enige angst in zijn column: ‘U stemt vandaag vooral voor de Eerste Kamer, helaas moet dat via een provinciale kandidaat’.

Nu maar hopen dat het avontuur van BBB beter afloopt dan voorheen de LPF en heel recent Forum. Nog even over Forum, het viel mij op dat Baudet na afloop ‘n speech hield die volgens politiek duider Xander van der Wulp vanuit een soort parallelle wereld leek te komen, en daarin bovendien de BBB niet feliciteerde.

Deze bedenkelijke ‘tekortkoming’ was ook het geval bij Esther Ouwehand van PvdD, de vrouw met die ogen die je sowieso aan een parallelle werkelijkheid doen denken. Toch nog even een woord van waardering voor het CDA. Hoekstra was de enige politiek leider die een dramatisch verlies eerlijk bevestigde én daarvan baalde. Wilders zei ronduit dat er tegen de BBB geen kruid is gewassen.

De anderen probeerden er behendig omheen te praten. Geen dansende Kaag deze keer. Gelukkig maar want het komt op mij over, dat er aan die mevrouw niets écht of spontaan is. Als je zo cool blijft als je wordt opgewacht door een stel gederailleerde gekken met fakkels, zit je echte gevoel wel héél diep; één ding is positief, ze is met een Palestijn getrouwd. Iemand van een bevolkingsgroep die door de Israëli’s wordt uitgetrapt als een sigarettenpeuk, dáár zou ze eens wat aan moeten doen. Ze heeft relaties zat en dat soort diplomatieke dingen heeft ze vast beter in haar vingers dan aan een telraampje schuiven.

Al met al vind ik het leuk dat er weer eens reuring is in de politiek. Het hoge opkomstpercentage is daar een teken van, of net andersom: door de hoge opkomst zijn er verrassende dingen gebeurd die het nu allemaal ‘spannend’ maken. Hoe het ook zij, ik gun het ‘Kerrolein’! Wel vind ik dat ze zichzelf gewoon Carolien moet noemen. Immers, anderhalf jaar geleden zette ze Kaag te kakken die in de Kamer bij een Afghanistandebat naar de mening van Van der Plas te veel Engels jargon gebruikte en Kaag toebeet: “Kunnen we gewoon Nederlands praten in ‘t parlement?” Touché Kerrolein, maar dan is het vanaf nu ’Caroline vàn der Lake’ of je houdt het bij Carolien van der Plas. Good luck, eh succes!

Nico Ramaer

Vorige columns

PET, een woord of afkorting met meerdere betekenissen

Behalve ‘recyclebare kunststof’, kan pet ook ‘waardeloos’ betekenen. Medisch is er de ‘pet-scan’ en we kennen ook de ‘hoofdbedekking’ pet; soms is ‘pet’ ook in gebruik als aanduiding voor huisdier. Mijn eerste ingeving was om ‘n column te produceren waar uitsluitend punten en komma’s in staan, ’n nagenoeg blanco pagina dus. Visueel heeft dat wellicht nog iets van een modern schilderij maar ‘t leest moeilijk voor. Dat ‘blanco’ komt omdat we na het verbod op ‘negerzoenen’ en wat dies meer zij, nu ook woorden als ‘dik’, ‘lelijk’ en ‘stom’ en nóg een heleboel andere woorden die de ‘leesboel’ een beetje kruiden of spannend maken, echt niet meer mogen gebruiken. Ik zag enkele voorbeeldwijzigingen in Dahls werk uit “De reuzenperzik”. De beoogde vriendelijkheid kon mij niet overtuigen; ‘oude heks’ werd ‘oude kraai’ en ‘n lelijke oude koe’ werd ‘afgrijselijke oude feeks’. Tja, deze dagen wordt Roald Dahls literaire erfenis op de pijnbank gelegd. Volgens Salman Rushdie is dit absurde censuur. Opiniemakers en columnisten die ertoe doen zoals Daniëla Hooghiemstra en Frits Abrahams zijn er, beide in NRC, uiterst ongelukkig mee. Oké, ondanks mijn protestgedachten inzake de Dahl-censuur, dan toch maar gewoon een leesbare column in plaats van een leeg A4tje.

In de tandarts-wachtruimte legde iemand aan een meisje uit waar de Provinciale Statenverkiezingen over gaan. Het meisje mocht nu ook stemmen want er stond een echte officiële stembus op school, zei ze. Het viel mij op dat in de uitleg achterwege bleef dat dit zogeheten getrapte verkiezingen zijn; de volksvertegenwoordigers die wij – de kiezers – kiezen, kiezen op hún beurt uit onze naam de leden voor de Eerste Kamer. Volgens mij, dé essentie van deze verkiezingen.

Daarnaast heb ik me in de Waterschapsverkiezingen verdiept. Dat in 1953 aan het licht kwam dat de Waterschappen het waterbeheer, de dijken en duinen niet bepaald op orde hadden, wist ik al. Veel wijzer werd ik er niet van, en zeker niet waarop ik zou moeten stemmen, woensdag over een week.

Als het om landelijk geregistreerde partijen gaat, staan er bij de Stichtse Rijnlanden 10 op de lijst, van bekend tot berucht. Stemwijzers, stemadviezen, stemhulpen en kieskompassen vliegen je om de oren. Ik heb er een ingevuld en zeker ten aanzien van boeren nogal extreme, sociaal onwenselijke antwoorden gegeven. BVNL, het clubje van die aparte Wybren van Haga, kwam met de hoogste score naar voren, op korte afstand gevolgd door boerenlieveling BBB, CDA en VVD. Gooi het maar ‘in mijn pet’. Hoe dan ook, ik krijg de indruk dat ‘politiek opportunisme’ hoogtij viert, zelfs binnen de stemwijzers. Zeker is dat klimaat, stikstof en milieu ‘n grote rol gaan spelen bij deze PS-verkiezingen.

Dan nog iets. Toen ik vorige week donderdag 23 februari de Woerdense Courant in de bus kreeg, moest ik voor mijzelf bij het lezen van pagina 3 toch nog even de datum checken; het was toch niet al donderdag 30 maart, de dag dat de 1-april moppen weer tussen de diverse artikelen zijn verstopt. Voor de zekerheid keek ik ook nog bij de ‘gemeente info’, op pagina 8. En ja, vrij prominent stond er: “Proef met petflesjes inzamelen bij prullenbak”.

Een initiatief dat zeker als positief is te bestempelen, maar dat is het plan van Woerden Energie ook. Dáárvan voorspelde ik eerder dit jaar dat de realisatie op grote vertraging kan rekenen, niet in de laatste plaats vanwege de te verwachten bezwaarschriften; nou, die zijn intussen binnengekomen!

Bij het briljante petflesjesprullenbakplan zal geen sprake zijn van grote bezwaren, maar succes lijkt me heel ver weg. Op de afbeelding in de krant zie ik een standaard prullenbak – die dingen die je bijna altijd ‘vol’ aantreft – met aan de achterkant een soort rekje waar vijf petflesje in passen. De eerlijke ‘vinder’ kan de flesjes inleveren en het statiegeld ‘opstrijken’. Op die manier komen flesjes niet in het milieu en kunnen worden gerecycled. De proef gaat drie maanden duren.

Daarbij gaat het om welgeteld twee prullenbakken die op strategische plekken staan; één vóór de bibliotheek aan de Meulmansweg en één tegenover het oude Stadhuis aan de Westdam. Ik kan er hartelijk om lachen, vandaar mijn 1-april associatie.

Er zijn vanzelfsprekend diverse scenario’s denkbaar om in de openbare ruimte plastic zwerfafval te lijf te gaan, maar deze ‘poppenhuis’ oplossing, getuigt van weinig realiteitszin. Ik probeer het te volgen en later mijn huidige visie aan de ervaringen te toetsen; misschien wordt het wel ‘petje af’!

Nico Ramaer

BEZORGD

Door het veelvuldig gebruik van onlinebestellingen wordt de term ‘bezorgd’ vandaag de dag primair geassocieerd met ‘je pakketje afgeleverd krijgen’. Het overkwam mij deze week. Ik maak zo min mogelijk gebruik van onlineaankopen maar sommige producten zijn vrijwel uitsluitend online te koop, zoals Nespresso cupjes. DHL regelt de bezorging en soms gaat het mis. Dat het niet lukt om op het door DHL zeer ruim aangekondigde bezorgtijdstip het pakketje af te geven, vind ik niet zo’n probleem; tussen 17:30 u en 21:00 u zijn we doorgaans thuis, dus is het een kwestie van deur en bel in de gaten houden. Gezien de open entree met veel glas is dat geen moeite. Wel irritant vind ik het dat er later op de avond een mailtje binnenkomt met de mededeling “Onze bezorger kon je Nespresso pakketje om 19:54 uur helaas niet bij je afleveren”. Het bezorgprobleem van DHL wordt ijskoud bij de ontvangende partij neergelegd. Op dat tijdstip zitten wij – met zicht op de entree – voor de tv om
weerbericht en journaal tot ons te nemen. Kortom, DHL liegt, en het is helaas niet de eerste keer. Misschien is de batterij van het elektrische bestelautootje leeg?
Elektrisch! Dat doet mij denken aan het bericht dat de Noorse automarkt in januari met 95% minder verkochte voertuigen dan afgelopen december, volledig is ingestort. De elektrohemel Noorwegen – dáár is elektrisch nóg iets populairder dan hier – ondergaat een transitie naar ‘hel’. Analoog aan ‘de liefde van de man gaat door de maag’ is er daar sprake van ‘de liefde voor het milieu gaat door de portemonnee’. Waarschijnlijk is het hier in Nederland niet anders. Op 1 januari voerde Noorwegen de BTW weer in op elektrische auto’s van 45.000 euro of meer. Populaire modellen als Tesla en VW ID.4 zitten in die range of hoger, en nu komt er zomaar 10.000 euro of méér bóvenop. Ineens krijgt ‘bezorgdheid over opwarming van de aarde’ een andere dimensie. Leuk idee voor Extinction Rebellion om de BTW teruggedraaid te krijgen? De Nordfjordbrua is de brug met de grootste
overspanning in Noorwegen en daar kunnen zich naar schatting meer dan 1.500 rebellen achter elkaar zittend, vastlijmen aan het wegdek. Hierbij vast het woord ‘losweken’ in het Noors: Løsne.

Zijn we nog over andere dingen bezorgd? Ja, genoeg. Hoe moet het met de excuses voor onze slavernij business van enkele honderden jaren geleden? En over prinses Amalia? Die had niet echt de wind mee op de bovenwindse eilanden. Wil je kennis maken met je toekomstige onderdanen en je imago een beetje oppoetsen, gaan je ouders mee om een beetje goede sier te maken; je moeder is sowieso een blikvanger en tot overmaat van ramp heeft er tijdens jouw bezoek ook nog eens een verschrikkelijke aardbeving in Turkije plaats – die alle aandacht opeist.
Over imago’s oppoetsen gesproken, de inzamelingsactie giro 555 voor de aardbeving Turkije en Syrië op radio en tv, is het eerste waar ik dan aan denk. “Het is ook nooit goed, hoe moet het dan?”, denkt u misschien. Het gaat me dan ook niet om die actie, die is prachtig en nodig! Maar wel om de BN’ers die zichzelf allemaal promoten. Waarschijnlijk ‘moeten’ ze wel, gepusht door hun ‘management’. De filmpjes op YouTube van influencers, VIPS en BN’ers komen weer in colonne voorbij waarin ze hun medeleven betuigen. Zou er in Nederland iemand zijn, gewoon zoals u en ik die zich niet bekommert om de ellende daar? Als u niet Trijntje Oosterhuis, Wendy van Dijk of Irene Moors aan de telefoon krijgt, zou u dan niks geven? Als de jaarlijkse stroom aan collectanten die voor acties en collectes bij u aan de deur komt, voor u grotendeels onbekenden zijn, geeft u dan niks? Of toch maar wel?
Mijn idee is, áls je al extra aandacht wil vragen voor Turkije en Syrië, zet daar dan mensen neer die we kennen en écht banden hebben met het rampgebied. Bijvoorbeeld özcan Akyol – bekend als Eus – Sinan Can, Nazmiye Oral, Olsay Gulsen, Fidan Ekiz, onze ministers Dilan Yeşilgöz en Gunay Uslu plus ‘n Nederlandstalige Syrische shoarmaverkoper of marktkoopman!
Oh ja, ik kreeg nog ‘n mailtje dat ik het Nespresso pakketje op het DHL-servicepoint kan ophalen. Het is er inmiddels bezorgd; niet dat ik daar zorgen over heb. Er zijn belangrijker zaken op dit moment.

Nico Ramaer

Wordt vervolgd

Ook deze keer staan energie, klimaat en subsidies opnieuw op de agenda.
Graag kom ik nog even terug op mijn column van vorige keer over de salderingsregeling die naar mijn mening geheel ten onrechte als oversubsidiëring werd aangemerkt. De redenering bij Jetten houdt in dat het financiële voordeel dat saldering de eigenaar oplevert, mede betaald wordt door burgers die daar geen enkel voordeel bij hebben.
Vanuit GroenLinks en SP werd dit meteen als gelegenheidsargument neergesabeld. Immers sociale uitkeringen worden toch ook door ‘ons allen’ bekostigd en lang niet iedereen geniet een uitkering. Zelf zou ik er in positieve zin ‘bijdragen aan een beter milieu voor iedereen’ aan willen toevoegen. Duizenden euro’s subsidie per elektrische auto die de overheid uit publieke middelen (dat zijn u en ik, iedereen dus) uitdeelt, is ook zoiets. Bent u er nog, meneer Jetten?
Toch wil ik nog wel een nuance aanbrengen. Ik ben eens gaan letten op het aantal panelen dat zich op daken van ‘gewone woonhuizen’ bevindt. In veel gevallen zijn dat er (veel) meer dan het ‘eigen verbruik’; het gemiddeld aantal is 8 tot 12 panelen. In mijn situatie, met een wat groter huis, werd daarvoor door VEH 15 panelen geadviseerd. Dat aantal lijkt na 20 maanden gebruikservaring aardig te kloppen. Wie qua aantal ruimschoots bóven dat eigen verbruik zit, is aan die extra panelen dus extra aan het verdienen. Zo zal de regeling niet bedoeld zijn en is er wél sprake van oversubsidiëring. Kortom, als Jetten op een redelijke manier salderingskosten in de hand wil houden, ligt dáár ruimte.

Verder waren er afgelopen week diverse berichten die mijn stemming er wat op vooruit lieten gaan. Elektrische fietsen- en autoproducenten als Van Moof, Stella en LightYear gaan failliet of hebben het moeilijk; overigens wel pijnlijk voor 620 LightYear-werknemers en misschien wel meer personeel. De investeerders hebben naar verluid zelf vroegtijdig de stekker eruit getrokken om zich volledig op de toekomst te richten, hún aandelentoekomst bedoelen ze! Ook Philips flikkert er rücksichtslos enkele duizenden werknemers uit om de financiële balans weer op orde te krijgen; de mankementen aan de apneu apparaten vormen een risico voor een veilige ademhaling, maar het heeft er alle schijn van dat vooral de aandeelhouders naar adem happen.
In mijn vorige column stelde ik dat we met al dat elektrische gedoe – volgens klimaatfanatici het ei van Columbus – weinig vooruitgang boeken. Ik heb gezocht op de site van Extinction Rebellion, maar een standpunt over elektrisch rijden ben ik daar niet tegengekomen. Ik vraag mij oprecht af of XR de vele miljoenen elektrosubsidie richting elektrische auto’s en als gevolg daarvan bovendien de gederfde belastinginkomsten, nu wel zo’n geweldig idee vindt. Immers, de productie daarvan én de bijbehorende accu’s gaat gepaard met grote hoeveelheden fossiele energie. Op die manier wordt het stimuleren van ‘elektrisch’ via de achterdeur weer omgezet in steun aan ‘fossiel’.
Bij de vierde A12 blokkade, vorig weekend bij Den Haag, ging het er de XR mensen opnieuw om te laten zien dat zij zich verzetten tegen de 17,5 miljard subsidie aan fossiele bedrijven en industrie. Juist deze A12 locatie zou zijn gekozen omdat dit punt zich precies bevindt tussen de (huidige) Tweede Kamer en het Ministerie van Economische Zaken. Kritische volgers doen deze verklaring af als ‘gezocht’ en geven aan dat de parallelwegen en fly-overs ter plekke daar ook aan voldoen. XR zou simpelweg ‘klieren’ om de aandacht op zichzelf én op het milieu- en klimaatprobleem te vestigen.
Het is interessant, misschien zelfs verbazingwekkend (zelf neig ik naar schokkend) om op de XR-site de lijst BN’ers en wetenschappers te zien die – in hun eigen woorden – de burgerlijk ongehoorzame A12-blokkade steunen. Ik pak er enkele uit: Jennifer Hoffman, Georgina Verbaan, prof. dr. Rick van der Ploeg, prof. dr. Sweder van Wijnbergen, prof. dr. Arnoud Boot, Carice van Houten, Claudia de Breij en Jan Terlouw; zijn ‘touwtje door de brievenbus’ vond ik destijds nog iets aandoenlijks hebben. Maar hiermee heeft er naar mijn gevoel een demasqué plaats; ‘t woordenboek omschrijft demasqué als “het moment dat de (beschamende) waarheid wordt onthuld”.
Hoe dan ook, ‘wordt vervolgd’ en daarmee bedoel ik niet dat XR-rebellen worden opgepakt. Nee, ik ben bang dat we er met z’n allen nog lang niet uit zijn.

Nico Ramaer

Oversubsidiëring

Was ik net klaar met de RPL-column, komt er ineens actueel nieuws dat je niet kunt negeren. Het heeft wel wat te maken met de eerdere opzet. Ik was deze week in Antonius Woerden, ‘Hofpoort’ dus, en het viel me op dat het daar gewoon lekker warm was. Dat leidde mijn gedachten richting het item ‘energie’. Ik sta op het standpunt dat we in Europa volop over energiebronnen beschikken. Fossiel, maar het is wel ‘n soort gratis energie. Vervuilend weliswaar maar met huidige moderne technologie en filters toch nog redelijk in de hand te houden. Wat voor uitstoot er komt kijken bij de aanleg van zo’n grote ‘super schone’ waterstoffabriek wil je niet weten. Om nog maar te zwijgen over de uitstoot bij de productie van elektrische auto’s en hun accu’s; en dan vergeten we het recyclen van die dingen over een jaar of tien, of misschien al eerder. De Lightyear auto met die zonnepanelen die in 2026 leverbaar moet worden tegen een ‘acceptabele prijs’ van 40.000 euro wordt nu gepromoot alsof dat ‘t ei van Columbus is. Ga er maar vanuit dat die prijs net zo realistisch is als de budgettering bij het tv-programma ‘Ik vertrek’. Daarbij komt dat het zonnepaneel niet veel meer is dan een gadget want in het prototype kom je daarmee net de straat uit. Hoe dan ook, we doen hier aardig ons best, maar als je kritisch kijkt, komen we met al dat elektrische gedoe niet echt veel verder. En hoeveel vervuiling produceren China, India en de VS? Hebben we daar echt grip op?

Wat is er nu zo actueel? Koen Hordijk van Woerden Energie liet zich op het dak van BluePrint tussen flink wat zonnepanelen fotograferen. Het realiteitsgehalte van zijn goedbedoelde plannen kan wat mij betreft zó naar de Efteling. Want het duurt altijd veel langer, kost veel meer dan begroot, en het verkrijgen van benodigde vergunningen zorgt voor extra vertraging. Immers, bezwaarschriften zie ik al voor me, gezien de plannen en de locaties: Reyerscop, Cattenbroekerplas en Barwoutswaarder.

Dan de plotselinge afbouw van subsidie op zonnepanelen. PvdA, SP, GroenLinks en PVV gaan ervoor liggen. Het ontbreken van steun in de Eerste Kamer biedt hoop. Wilders wil sowieso dat degenen die, al wat langer of net aangeschaft, zonnepanelen hebben, ongemoeid zullen worden gelaten. Het idee om met het uitgespaarde geld de energiearmoede te bestrijden is best sympathiek maar ook daar zitten negatieve kanten aan. Je kunt stellen dat de energiearmoede zich vooral in volkswijken voordoet.
Laat dáár volgens de ‘kankeratlas’ nou ook net veel meer longkanker voorkomen; erg genoeg natuurlijk maar dáár wordt ook veel meer gerookt dan gemiddeld, zo stond deze week in NRC. Stel dat er in een gezin per dag anderhalf pakje doorheen gaat, dan zit je op jaarbasis op 5.000 euro. Daar kan je een mooi setje zonnepanelen voor plaatsen of isoleren. In een huurhuis heb je een andere situatie dan bij ‘n koophuis, maar daar lijkt financiële rek – bijv. via beloning – mogelijk.
Zo bezien is de door het kabinet gebezigde term ‘oversubsidiëring’ wel heel kort door de bocht. Toen ik tien jaar geleden verhuisde naar Waarder hebben we de bungalow uit 1974 volledig gestript en vrijwel state of the art geïsoleerd. Wat later kwam er spouwmuurisolatie en werd er ‘n B-label toegekend. Medio 2021 hebben we 15 zonnepanelen aangeschaft. Op papier label A, maar de kosten voor certificering bedroegen ineens 500 euro of meer dus dat lieten we maar zo. Voor alle isolatiemaatregelen golden in 2013 nog geen subsidieregelingen. Ook niet wanneer twee of meer onderdelen werden aangepakt. Het enige voordeel dat we hadden, was destijds een laag btw-tarief voor bepaalde werkzaamheden. Voor de zonnepanelen gold een btw-teruggave, maar geen subsidie. Voor later geplaatst HR++ glas gold geen subsidie, want ‘t was slechts één maatregel.
Dat we het a-h-w ‘in ons gat geduwd kregen’ valt dus wel mee (of tegen). Al met al gaat het in onze situatie om enkele tienduizenden euro’s aan isolatie en energiebesparingsinvestering, uit eigen spaarzame zak betaald. Dat Rob Jetten een glibberige uitvoering toepast van het energieplafond, door met kalendertijdsblokken te werken i.p.v. een contractduur van een jaar is door iemand uit mijn omgeving ‘rattenstreek’ genoemd. Onze wel erg onbetrouwbare overheid gaat over subsidiëring, maar noemt het in haar eigen voordeel ‘oversubsidiëring’.

Nico Ramaer

Maandag Wasdag

Dat is echt iets uit de oude doos. Zo waren er meer dagen van de week die vanuit vroegere gewoontes een bepaalde vaste routine kregen toebedeeld. Woensdag Gehaktdag is wellicht beter bekend. Wasdag was een inspannende bezigheid, want alles werd zogeheten ‘op de hand gewassen’. Ik ga hiermee terug naar 1955 en zie m’n moeder boven de badkuip bezig met de was. Dat schrobben werd op een wasbord of een ruwe plank gedaan. Ook werd er af en toe een grote ketel ‘sop’ met daarin luiers, vaatdoekjes, dweilen en dat soort ‘vuile was’ op een gaspit gezet en dat moest dan op ± 90 graden schoon koken. De eerste verbetering was de ‘wringer’ en later kwamen – overgewaaid uit de USA – de wasmachines die na een flink aantal vernieuwingsronden uitmondden in de huidige huishoudelijke apparatuur.
Maandag a.s. 19 december 2022 gaat mevrouw Kaag, ik vermoed verkleed als wasvrouw, naar Suriname om daar onze vuile was weer wat schoner te krijgen. Uiteraard blijft men in Suriname zoveel mogelijk vuile was van ons buiten te hangen, maar met de inspanningen van Kaag moet dat dus wat worden afgeremd. De rechter deed eergisteren uitspraak in het kortgeding dat door zes organisaties was aangespannen tegen het kabinet. Inzet was dat het aanbieden van excuses op 19 december a.s. door het kabinet voor het slavernijverleden, te vroeg was. Deze eis werd door de rechter afgewezen. Probleem voor Kaag blijft natuurlijk om de witte en gekleurde was op een verantwoorde manier te wassen.

Toen de Black Lives Matter-protesten in 2020 aandacht kregen, zou ik hebben gefocust op All Lives Matter. Dat zou meer sympathie en breder begrip hebben gekweekt, maar die flexibiliteit bleek toen een brug te ver. Hoe de vlag er nu echt voorstaat is mij niet duidelijk.
Wel ben ik ervan overtuigd dat de huidige opstelling vanuit Suriname en het Caraïbisch gebied weinig goodwill kweekt onder de niet-Surinaamse Nederlandse bevolking. Daar komt nog bij dat in Surinaamse en Caraïbische kringen de stellige overtuiging heerst dat herstelbetalingen onlosmakelijk verbonden behoren te zijn aan excuses. Het genoemde bedrag van 200 miljoen euro zou slechts een beginnetje zijn, een pleister op de wonde; ik las ergens dat 40.000 euro per nazaat passend zou zijn en in die situatie gaat het over vele, vele miljarden. En ja, wie gaat dat betalen?
Dan nog iets. “Vroeg of laat zullen we moeten onderkennen dat wij als overwegend witte samenleving racisme in onze haarvaten hebben”, aldus bestuurssocioloog aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, Mark van Ostaijen, donderdag jl. in NRC. Sterker nog hij stelt, “het zou tamelijk schizofreen en ahistorisch zijn om aan te nemen dat in ‘t land van negerzoenen, Zwarte Piet en oerwoudgeluiden, op de werkvloer ineens geen discriminerende praktijken meer zouden plaatsvinden”. Laat het duidelijk zijn, ook al zou dit onbedoeld en onbewust zo zijn, dan nóg herken ik mij niet in deze stelling van Mark van Ostaijen!

De Surinaams-Nederlandse band Trafassi scoorde in 1985 ‘n hit met hun lied “Wasmasjien”; de betekenis daarvan was dat je van dingen die niet kloppen, die fout zijn, kunt wegkijken. Als het ware ‘Je handen in onschuld wassen’. Vandaar ‘kleine wasjes, grote wasjes, doe ze in de wasmasjien, laat maar lekker draaien’ en daarmee is veel vuiligheid weggewassen. Zeker, we kunnen wassen wat we willen maar die was zal vanwege alle ervaringen door de eeuwen heen altijd een tikje grauw blijven. Zonder zich daarvan bewust te zijn, lijkt Trafassi toen al ‘n voorschot te hebben genomen op het wegwassen van de vlekken uit de Nederlandse was.

Nico Ramaer

Verantwoord beleggen

Ongetwijfeld vieren veel gezinnen dit weekend Sinterklaas. Ondanks dat we heel principieel vóór of tegen de Sint-mét-Zwarte Piet viering zijn, het praktische gemak van het weekend gaat boven die zwaarwegende officiële 5e december. Het draait tenslotte om de cadeautjes en de leuke surprises.
Over datum en cadeautjes gesproken, vorige week is het Sinterklaasfeestje bij de Pensioenfondsen al riant begonnen. Bedrijfspensioenfonds Bouw trapte af met ‘n recordindexatie van 14,5 procent. PNO Media voor de creatieve en digitale sector bleef goed in het spoor met bijna 13,6 procent. Enkele andere grote fondsen zoals PMT (metaal) en Zorg en Welzijn zijn met resp. 4,2 en 6 procent extra uitkering per 1 januari a.s. vrij gematigd. Het ABP (overheid & onderwijs), Nederlands grootste pensioenfonds en wereldwijd in de top 3, is met bijna 12 procent ook ruimhartig.
Toen ik die percentages las ben ik eens gaan kijken naar hun beleggingspakketten. Uiteraard wordt nadruk gelegd op ‘verantwoord’ waarbij de suggestie wordt gewekt dat er vooral groen & duurzaam wordt belegd. Als je verder spit kom je alle bedrijven tegen waarin wordt belegd. Grote chemische bedrijven als DSM, BASF, Bayer en ook Tatasteel staan erbij. Bedrijven uit Hongkong, Indonesië, Japan, China en India zijn ruimschoots vertegenwoordigd. Vooral de twee laatstgenoemde landen zijn niet bepaald duurzaam bezig. De energiesector is goed vertegenwoordigd dus Shell, BP, RWE, Vattenfall et cetera zitten er allemaal bij, evenals de nog steeds erg fossiel gedreven auto-industrie.
Zelf heb ik weinig problemen met ‘n beetje minder duurzaam omdat we er, getuige deze pensioen-investeerders, niet onderuit komen om rendement te halen. Maar zuivere koffie is het helaas niet.
Dat werd deze week bevestigd door Follow the Money en Investico die samen met vooraanstaande Europese media zoals El Pais en Le Monde 838 zelfverklaarde groene, duurzame Europese beleggingsfondsen eens kritisch tegen het licht hielden. Ruim 46 procent van hen belegde in de fossiele industrie en luchtvaart. Waakhond AFM zegt dat de Europese duurzaamheidsdefinitie zo vaag is, dat de classificering van fossiele investeringen moeilijk valt te controleren. Op die manier heeft iedereen het gelijk aan zijn kant. Niet te veel aan denken als u van uw extra pensioenuitkering eens een lekker hapje buiten de deur eet. Immers, er is verantwoord belegd, wat maakt het uit?!

Nog niet zo lang geleden, dacht ik bij verantwoord beleggen ook aan gezond broodbeleg en andere vormen van gezond voedsel. Maar ook daarmee zijn dingen soms anders dan ze worden beweerd of voorgesteld. Zo is er een tv-commercial waarin palmolie als voedselingrediënt wordt beschouwd als groot kwaad; ik citeer “dat komt er bij ons niet meer in”. Maar met palmolie is niet zoveel mis, wél de manier waarop het steeds vaker wordt ‘geproduceerd’; door tropisch regenwoud te kappen en er palmolieplantages voor in de plaats aan te leggen. Onlangs bleek uit onderzoek dat het label ‘bio’ te pas maar veel vaker te ónpas op allerlei verpakkingen van etenswaren wordt aangebracht. Er valt weinig structuur in te bekennen, de consument ziet door de bomen het bos niet meer.
Zo zie je de laatste tijd steeds meer dat wijn ‘carbon-free’ is geproduceerd; ook het icoontje van het groene blaadje valt me daarbij vaker op. Met steeds grotere frequentie wordt in de communicatie over plasticverpakkingen de nadruk gelegd op recyclebaar; zodanig dat de inhoud pas op de tweede plaats komt. De verpakking van de was-sensatie ‘power clean balls’ moet buiten bereik van kinderen worden gehouden, héél correct maar daarmee lijkt de kwaliteit van de inhoud meer en meer bijzaak te worden. Het accent ligt bijna volledig op ‘verantwoord’. Het zegt en raakt me langzamerhand steeds minder. Welzijn en klimaat laten mij niet koud, maar ‘t wordt allemaal zo theatraal gebracht. Alsof dát dé manier is om de wereld te redden. Christiaan Weijts schreef in z’n NRC-column gisteren: We moeten keuzes maken. Dus niet half doen wat niet half kan. Met als gevolg het grote niets!
Voorlopig worden we – ondanks die zogenaamde foute aanpakken, milieuvervuiling en opwarming – met zijn allen steeds ouder. Nog maar kortgeleden vierden we de acht miljardste aardbewoner; het zijn er inmiddels tweeënhalf miljoen extra. Zoiets stemt tot nadenken. We moeten bij onszelf te rade gaan en in dat kader de staat van ‘mentaal beleg’ afkondigen. ‘Verantwoord’ komt dan wellicht op de tweede plaats!

Nico Ramaer

Sinterklaas vergaat

Over het schip van Sinterklaas doen de spannendste verhalen de ronde. De ‘Pakjesboot 12’ zou op weg naar Hellevoetsluis zijn gezonken dus alle cadeautjes, wég. De schuld werd weinig subtiel in de schoenen van ‘Piet de Smeerpoets’ geschoven; die dacht dat de pakjesboot nog wel even meekon. Foutje van Piet volgens de Sint in het Sinterklaasjournaal. Zo wordt Piet in het vakje ‘dom’ geplaatst. Je kunt je afvragen wat harder aanko

Rustig en Groen Wonen

Volgens ‘n artikel in NRC van 11 oktober jl. laten gemeenten al sinds 2018 duizenden woningen ontwikkelen in gebieden waar de landelijke geluidsnormen worden overschreden. Ik vraag mij af in hoeverre dit ook in Woerden aan de orde is. Deze vraag van mij is niet van de nodige achterdocht en eigen ervaring ontbloot, daar kom ik ‘onderaan’ nog op terug.
Al tien jaar lang is het geen verplichting meer dat Provincies en Milieu-inspectie toestemming geven aan gemeenten als die gemeenten (willen) afwijken van de landelijke milieunormen. “Bij ruimtelijke ordening heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport geen toezichtstaak meer”, aldus ‘t ministerie Infrastructuur & Waterstaat. Kortom, de verantwoordelijke wethouders kunnen nóg sneller doorpakken dan voorheen. Nú is het zo dat met het verregaand verruimen van de mogelijkheden het lijkt of iedere belanghebbende zomaar zijn gang kan gaan. Kijk maar naar de cijfers en huiver, althans ik doe dat zeker!
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert woningen niet bloot te stellen aan meer dan 53 decibel weg- of omgevingsgeluid. De ervaring leert dat een op de tien mensen dan ernstige hinder ervaart, hoger zou leiden tot gezondheidsschade. In Nederland lag de maximale grens op 63 decibel, maar sinds 2012 mag daar nog eens 5 decibel extra bovenop.

Dit leidt natuurlijk tot rare toestanden. In Delft bij de A13 wordt op 100 meter afstand de Grasbuurt gebouwd. Ondanks de ferme isolatiemaatregelen mogen de bewoners niet op de zolderverdieping slapen, zo staat in de koopaktes. De folder van de projectontwikkelaar spreekt van ‘rustig en groen wonen’. Tja. Daar waar de A13 zuidelijker Rotterdam-Overschie insnijdt, is het ook verre van ideaal qua geluid en luchtkwaliteit (onderzoek wees uit dat bewoners er eerder overlijden dan gemiddeld) maar er is daar nog sprake van een soort geleidelijk proces; het is zo gegroeid.
In Vlaardingen, pal tegenover industrieterrein Pernis, komt een wijk met 600 woningen. De nieuwe wijk wordt aan drie zijden omringd door industrie en de Vopak-terminals die continu industrieel gezoem voortbrengen. Hier was de projectontwikkelaar wel wat duidelijker door te melden dat “de toekomstige bewoners zich bewust zullen moeten zijn van de beperkingen van het gebied”.
Zo zijn er meer plekken waar zich vergelijkbare omstandigheden voordoen. Nabij Schiphol (‘prachtig uitzicht richting Polderbaan’), Amersfoort (pal naast NS-werkplaats & rangeerterrein) en Amsterdam (waar de gemeente overweegt de bewoners een koopcontract te laten tekenen waarin staat dat zij bewust kiezen voor een woning met geluidsoverlast). En de woningmarkt is al zo onrustig.

Stikstof en CO2 hebben beperkende invloed op de bouw, maar met overmatig geluid wordt ‘soepel’ omgegaan. Sterker nog, de 1 januari 2023 in te voeren Omgevingswet laat zelfs een hoger maximum van 70 decibel toe. Alle wet- en regelgeving m.b.t. bouw, milieu, water, natuur, alle procedures én de rol van het bevoegd gezag komen daarin bij elkaar. Alles wordt dan via één loket geregeld.
Dan Woerden. Destijds woonde ik op de Dwergroosweide aan het weiland met zicht op de A12. De afstand van onze voorgevel tot die weg was zo’n 800 meter. Zeker in voorjaar en zomer was de A12 nagenoeg onzichtbaar door alle dichte begroeiing van bomen en struiken. Dat betekende ook ‘n zeer effectieve demping van het geluid. Daar kwam een onbarmhartig einde aan toen door de aanleg van de Burgemeester van Zwietenweg de beplanting grotendeels moest verdwijnen. De geluidsbelasting op de gevels nam stevig toe, de A12 was opeens duidelijk in beeld. Bewoners hebben een zienswijze ingediend en daarin gevraagd om de beplanting na aanleg van de rondweg weer te herstellen. Er is bij mijn weten nooit inhoudelijk op gereageerd; erger is dat inmiddels vierenhalf jaar na de opening van de weg van teruggezette ‘beplanting’ geen sprake is. Schrale troost voor de bewoners daar nu: “Tel jullie zegeningen, weet dat het nog veel erger kan!”

Nico Ramaer