De Boer Is Los

U begrijpt vast wel dat dit kopje een knipoog is naar het spreekwoord ‘de beer is los’, wat betekent ‘nu gaat er iets heftigs gebeuren’. Kort voordat ik deze column schreef overwoog ik er ‘Vluchten’
boven te zetten. Dat leg ik nog wel even uit. Er gebeuren deze dagen weer allerlei bijzondere dingen. Met het uitbrengen van het rapport ‘Zichtbaar grensoverschrijdend gedrag in media- en culturele sector is topje van de ijsberg’ is dit gedrag nu officieel. Janke Dekker, de partner van Tom Egberts – beide vertegenwoordiger van die sectoren – kwam het deze week op tv toelichten in Op1. Voor mij en ongetwijfeld ook voor mijn generatiegenoten van net na de oorlog leek dit als de verklaring dat ‘een wiel rond’ is. Wie een beetje man – en ook vrouw – van de wereld is, weet dat dit al heel lang speelt, én in alle gelederen en sectoren. Vraag is “Hoe nauw of juist ruim moet de definitie van grensoverschrijdend gedrag worden omschreven?” Ik stam nog uit de tijd dat een slecht luisterende lagere school leerling met een liniaal stevig op de hand werd geslagen. Toen was de bemoedigend bedoelde tik op de billen bij, ook oudere, meisjes en jongens niks bijzonders. Dat daar misschien een zweempje sensualiteit ‘bij zat’ hadden we niet in de gaten of accepteerden dat kennelijk gewoon.

Wat mij betreft is er geen twijfel over grensoverschrijdend gedrag door de boeren. Provocerend, intimiderend en de wet bewust overtredend, o.a. met trekkers op snelwegen en blokkades. De politie zegt: “We zijn niet opgewassen tegen deze machines.” Zij, samen met de ANWB, adviseerde andere weggebruikers in Midden-Nederland er rekening mee te houden of niet de weg op te gaan. Volgens mij is dat de omgekeerde wereld. En wat doet de overheid? Niets! Ik wist niet dat ál onze tanks naar Oekraïne zijn verhuisd. Beste boeren, er is heus wat vóór jullie bezwaren in te brengen, maar houd het bij praten, maak er een ludieke fietstocht van. Dat valt ook op, is sympathiek en geeft jullie weer enig krediet. Want het geënsceneerde ‘boer zoekt vrouw’ op tv draagt daaraan echt te weinig bij.

Dan mijn uitleg over ‘vluchten’. Dezer dagen associeer ik ‘vluchten’ met Schiphol en de Oekraïne, en ook wel iets met asielzoekers. Maar associaties kunnen veranderen, én het is ook iets persoonlijks. Christine Lagarde is van ‘de bank’, de ECB. Niet zo lang geleden zag ze zó bruin dat mijn associatie bij haar vooral de ‘zonnebank’ was. Mijn primaire associatie met ‘vluchten’ ligt nog steeds bij het lied ‘Vluchten kan niet meer’, alweer vijftig jaar geleden gezongen door Frans Halsema en Jenny Arean. De tekst van Annie M.G. Schmidt is op diverse maatschappelijke vlakken weer uiterst actueel. Ruim tien jaar later was ‘de Bom’ van Doe Maar een hit. Ook met een soort dreiging zoals in ‘Vluchten kan niet meer’. In de periode eind 60’er begin 70’er jaren, was de tv-serie Dad’s Army heel erg populair. Het vrijwilligerslegertje dat ten tijde van de WO II in Groot-Brittannië bijdroeg aan de veiligheid van de burgerbevolking bestond uit zeer divers pluimage. Een van de mannen was de Schot Frazer, van beroep doodsgraver. Deze Frazer kon zich ook prima vinden in ‘de onmogelijkheid van vluchten’ ondersteund door zijn met rollende ogen veelvuldig geuite kreet ‘We’re doomed’.

De dreigingen van dit moment bestaan uit de inzet van atoomwapens in het Oekraïne-Rusland conflict, het nagenoeg onomkeerbare stikstof- en CO2-probleem getuige de recente uitspraken van wetenschappers die zeggen dat de opwarming van de aarde niet meer te stoppen is, en de gas- en elektratekorten die plotseling met ‘steenkool’ worden bestreden. Voor nu best een praktische oplossing, echter de logica hiervan is door de ogen van de protesterende boeren natuurlijk ver te zoeken. Trouwens, ik denk dat Rob Jetten vanaf nu elke avond een slaapliedje zingt bij Marjan Minnesma van Urgenda, want zij slaapt ineens erg slecht! Haar zoete droom van de gewonnen rechtszaak tegen Shell van een ruim jaar geleden is nu veranderd in een boze nachtmerrie. Tja, het kan verkeren. Laten we de kop boven deze column toch maar veranderen in “De beer is los”.

Nico Ramaer