BESTAANSZEKERHEID

Dat woord gonst al een tijd rond. De praktische betekenis daarvan kent wel wat varianten. De Koning krijgt er komend jaar 55.000 euro bij. Da’s meer dan de ± 50.600 euro dat in Nederland als gemiddeld jaarsalaris wordt uitbetaald. Wilders vindt ‘n dergelijke salarisverhoging ‘schandalig’, Rutte snapt niet waar men zich druk om maakt. Jan Modaal zit op ‘n jaarinkomen van 40.000 euro.

Bepalend voor wat ik op 22 november ga kiezen is het niet, maar ‘t blijft wel hangen. Wilders opende vorige week de algemene beschouwingen en als je zijn scherpste anti-multiculturele kantjes eraf vijlt, voel ik me toch wel een beetje die kant opgeduwd, zeker wanneer je ‘bestaanszekerheid’ een andere betekenis geeft.

Afgelopen week was ik met mijn vrouw en jongste zoon van 38 in een Landal park in Winterberg. Voor mijn gevoel kan het bijna niet modaler. Het is trouwens niet iets waar ik me voor schaam, anders zou ik dit niet wereldkundig maken. Sterker nog, ik moet er erg om lachen want ik zie ook wel overeenkomsten met Cor en Cock van der Laak, én hun zoon Ab; een van de vele creaties van ‘Koot & Bie’ waar je altijd vrolijk van werd. Ook vrolijk werden wij van de prijs-kwaliteitverhouding van ons leuke onderkomen waar zelfs een sauna inzat. Kennelijk net geboekt in een lastminute periode, want huisjes elders die ons het meest aanstonden en waar we wel een dag of nóg langer op ‘studeerden’ waren ongeveer 3 x zo duur. Tja, dát vréét aan je financiële bestaanszekerheid.

Wanneer je zelf, of dierbaren in je directe omgeving, met financiële krapte worden geconfronteerd, ga je er toch kritischer naar kijken. Je kunt je ineens beter ínleven in de toeslagenaffaire en ‘t woord ‘schandalig’ uit de bovenste alinea vormt een nog pijnlijker contrast met de dagelijkse werkelijkheid waar duizenden Nederlanders mee leven. In zijn algemeenheid durf ik te stellen dat de Nederlandse verzorgingsstaat het nog best ‘aardig doet’. Maar soms word je met rare dingen geconfronteerd die haaks staan op die toch best redelijke ‘algemene’ situatie.

Onze zoon die afgelopen week met ons meereisde leeft al enige tijd van ‘n bijstandsuitkering. Na zijn afgeronde ingenieursopleiding ‘geodesie & geo-informatica’ werkte hij onder andere voor de ANWB als kaartenmaker en voor het Kadaster. Daarna is hij een tijd als zelfstandige aan de slag gegaan. Op een gegeven moment liep hij vast. Dan verval je naar bijstandsniveau, maar het is een vangnet waar je feitelijk blij mee moet zijn. Met toeslagen voor huur en zorg is het goed te doen, áls je geen rare dingen doet. Echter, toen hij enige tijd in de kliniek verbleef, werd z’n uitkering met 2/3 verlaagd. Dat is weliswaar volgens de regels maar dan blijft er ‘ineens’ weinig over, dus zoiets overvalt je wel. Zeker wanneer vaste lasten als huur en energievoorschotten gewoon blijven doorlopen. In ’n dergelijk geval kun je aanvullende bijstand aanvragen. De standaardwachttijd voordat de aanvraag in behandeling wordt genomen is acht weken! De praktijk in ‘zijn’ geval: áls je een eerlijk antwoord geeft – en dat kan later het ‘foute’ antwoord blijken – dan kun je het schudden.

Want op ‘t formulier vulde hij desgevraagd bij de mogelijkheid ‘of het eventueel toch anders was op te vangen?’ in: “Ik kan als ‘t niet te lang duurt geld bij m’n ouders lenen!”

Daarmee was de kous snel af; u komt niet in aanmerking voor een aanvullende uitkering. Afgewezen! Opgelost aldus gemeente Rotterdam. Had je ingevuld “Er is geen alternatief, er valt nu een financieel gat” dan zou bijpassen wél hebben gekund, zo bleek bij navraag.

Bestaanszekerheid heeft nog ‘n heel andere kant. Wanneer je een ernstige burn-out hebt of mentaal flink in de war bent en de oplossing niet lijkt te bestaan, dan kunnen suïcidale gedachten op de een of andere manier minder ver weg zijn dan iedereen zou willen. In dat kader zijn wachttijden altijd erg lang, lange wachttijden soms té lang. Dan krijgt bestaanszekerheid ineens wel een erg ándere en erg definitieve betekenis. Een bericht dat ik vorige week las en dat meldde dat de toeslagenaffaire pas in 2028 definitief zou zijn opgelost, is op z’n minst weinig hoopvol. Over lange wachttijden gesproken.

Nico Ramaer