Nederland Festival-land

Ik begin met een bekentenis. Wanneer ik een stukje schrijf kijk ik eerst of Youp dat onderwerp al op de korrel heeft genomen. Denkt u vooral niet dat ik mij zou kunnen meten met deze geweldenaar, of zelfs maar de pretentie daartoe zou hebben. Weliswaar deel ik zijn ironie en zijn soms harde sarcasme, maar de wijze waarop hij zeer uiteenlopende items aan elkaar smeedt – mét kop en staart – is onnavolgbaar.

Oké, festivals. In Nederland zit de klad er een beetje in. De laatste twee jaar is het aantal 10% gedaald, maar de keuze is nog altijd overweldigend. Met gemiddeld enkele festivals per dag komen we op jaarbasis uit op duizend. Opzet en inhoud veranderen, minder food en meer film bijvoorbeeld. Maar voor de échte festival liefhebber is er een geweldige goedmaker: het “VVD-festival”!

Gewone partijen noemen zoiets een partij-congres of partij-bijeenkomst, zo niet de VVD. Deze club van Dik Troms, ja allemaal bijzondere kinderen, is bezig met een transformatie. Politiek café RPL-RuitenTroef weet dat politiek best leuk mag zijn maar om het nu helemaal over de boeg van ‘theater maken’ te gooien gaat wel erg ver. Wie daarvoor Studio’s Aalsmeer afhuurt heeft ‘n knappe visie op de politieke toekomst óf een onvoorstelbaar probleem. Ik vrees voor de VVD het laatste.

Mark Rutte was veel te optimistisch over de salarissen in Nederland. Koopkracht blijkt nauwelijks toe te nemen. In een toespraak tijdens dit VVD-festival, u mag gewoon congres denken, zei hij ondermeer dat “het enige dat stijgt is het salaris van de topmannen”.

Overigens vind ik Rutte ook een topman maar zijn salaris is feitelijk magertjes. Rutte gaat zelfs zo ver dat als de grote bedrijven niet alsnog aanzienlijk betere cao’s gaan afsluiten met hun werknemers, intrekking van de voor bedrijven gunstige fiscale voordelen dreigt.

De spijkerbroek- en gympenpremier krijgt ferm applaus, maar ook te horen dat dit wel erg linkse praatjes zijn.

Nou is het erg makkelijk om de zielepiet uit te hangen. Zo ligt mijn pensioenuitkering vast en is welbeschouwd vanwege het ontbreken van een inflatiecorrectie in zeven jaar meer dan 10% achteruit gegaan. Als ik lees dat de salarisverbetering in het onderwijs over de laatste jaren gemiddeld ruim 8% bedraagt en qua verhoging bovenaan staat, en de verantwoordelijk minister roept dapper dat die salarissen duidelijk omhoog moeten, weet ik echt niet meer wat ik er van moet vinden.

Het recente pensioenakkoord is belangrijk maar het gemekker van kleine zelfstandigen en zzp’ers die nu aanhikken tegen een verplichte arbeidsongeschiktheidverzekering – waarschijnlijk gecombineerd met ‘n stukje ingebouwde pensioenopbouw – stuit mij tegen de borst. In 1997 startte ik als zzp’er een communicatiebureau en was net een jaar lekker bezig en de verplichte WAZ werd ingevoerd. Als je een beetje geld verdiende zat je al snel aan de maximumpremie van 4.800 pietermannen per jaar, totaal 30.000 in ruim zes jaar want in augustus 2004 werd de WAZ afgeschaft. Het geld is letterlijk verdwenen in de algemene middelen. Pogingen om al het niet uitgekeerde geld van die kleine zelfstandigen om te zetten in een stukje basispensioen zijn hopeloos mislukt.

Terug naar het VVD-festival. Vorige week maandag had nrc.next een reportage van dit congres. Ter afsluiting werd een spelshow opgevoerd: Ranking the politicians. Gepresenteerd door Frits Huffnagel die dat ongetwijfeld leuk doet, maar eerlijk gezegd zou ik geen tweedehands fiets van hem durven kopen. Winnaar werd Tweede Kamerlid Wybren van Haga, volgens Huffnagel een “niet onomstreden huisjesmelker, maar ja, toen was er nog geen integriteitshelpdesk”. Realistische zelfspot maar dit geeft wel te denken, net zoals de ‘festival workshop integriteit’.

Die integriteitshelpdesk heeft niets met zelfspot te maken, was het maar waar. Zodra overheidsfuncties en overheidsgeld vaag en ongecontroleerd door elkaar gehaald worden is er iets vreselijk fout.

De tuinman die zijn oude buurvrouw af en toe gratis helpt met het groenonderhoud van haar tuintje verricht gewoon een goede daad. Maar het structureel en frequent bijhouden van de enorme lap tuin van de ‘wethouder bouwzaken’ tegen een ongeloofwaardig kortingstarief moet lampjes doen gaan branden. Zeker wanneer die groenondernemer aast op een mooi stukje grond voor bedrijfsuitbreiding. Zeker, je moet daar als gezagsdrager of overheidsbeleidsmaker weerstand tegen kunnen bieden.

Misschien nog wel erger is het als het verzoek van de kant van die overheidsdienaar komt richting autodealer, aannemer, keukenboer, makelaar of noem maar op. Dit is trouwens niet iets dat alleen bij de VVD voorkomt, maar de affaires volgen elkaar daar wel in hoog tempo op. Fokke en Sukke hadden met een hele vette knipoog ‘meteen door’ dat je de hulplijn ook kunt bellen als je zo’n leuke deal dreigt mis te lopen. Immers, de VVD is al jaren kampioen integriteitsschandalen las ik in de Volkskrant.

En zo kwam partijvoorzitter Christianne van der Wal met dit nieuwe integriteitsmedicijn voor VVD’ers die bang zijn om van het rechte pad af te raken. Het is echt te gek voor woorden. Met het gezegde “de gelegenheid maakt de dief” ben ik het volledig óneens. Je blijft met je tengels van andermans spullen af.

Gewaagde kleding bij vrouwen is geen vriigeleide om ‘dus toch maar’ handtastelijk te worden. Dit soort zaken zijn zo vanzelfsprekend, zijn zo ingebakken, dat je daar als weldenkend mens niet eens aan denkt.

Bij NPO Radio1 verklaarde mevrouw Van der Wal dat de VVD relatief veel affaires heeft, omdat liberalen ‘blije mensen’ zijn. Ik citeer haar uitspraken verder uit de Volkskrant: “Wij zijn er misschien wat te luchtig mee omgegaan. Liberalen zijn misschien wat minder strikte mensen”.

Ik zou mij bij zo’n uitspraak als liberaal, D66’er of VVD’er toch ernstig in mijn eer aangetast voelen, maar dat terzijde. Van de Wal vervolgt: “Een moreel kompas scherp je alleen maar aan, door continu met elkaar het gesprek te voeren.”

Ik denk dat de VVD de voorzitter heeft die het verdient.

Nico Ramaer